Merkezi Ankara’da bulunan ve kamu yararına çalışan bir derneğin yönetim kurulu, yönetim kurulu üyesi olmayan dernek çalışanı (işçi) hakkında, “*** TC kimlik numaralı dernek genel müdürü *** ***’ın derneğimizi yönetim kurulu adına herhangi bir sınırlama olmaksızın tüm iş ve işlemlerde münferiden atacağı imza ile temsil ve ilzam etmesine (…) oybirliğiyle” karar vermiş ve karara istinaden hazırlanan imza sirküleri noterce tasdik edilmiştir. Temsile yetkili çalışan, dernek gelirlerini tahsil ederek alındı belgelerini imzalamıştır.
İdari İşlem
T.C. İçişleri Bakanlığı tarafından dernekte yapılan rutin denetim sonucunda hazırlanan denetim raporunda “Denetçiliğimiz tarafından derneğin alındı belgeleri üzerinde yapılan incelemede; dernek adına gelir toplama yetkisini haiz olmadığı halde dernek genel müdürü *** ***’ın gelir topladığı tespit edilmiş olup uygulama geneldir. (…) 5253 sayılı Dernekler Kanunu’nun ‘Gelir ve Giderlerde Usul ile Dernek Defterleri’ başlıklı 11. maddesinde ‘…Dernek gelirlerinin toplanmasında kullanılacak alındı belgeleri yönetim kurulu kararı ile bastırılır. … Dernek gelirlerini toplayacak kişiler yönetim kurulu kararıyla belirlenir ve bunlar adına yetki belgesi düzenlenir…’ hükmü bulunmaktadır. Dernekler Yönetmeliği’nin ‘Yetki Belgesi’ başlıklı 46. maddesi ‘Yönetim kurulu asıl üyeleri hariç, dernek adına gelir tahsil edecek kişi veya kişiler, yetki süresi de belirtilmek suretiyle, yönetim kurulu kararı ile tespit edilir.’ hükmünü amirdir. (…) 5253 sayılı Dernekler Kanunu’nun 32/d maddesinde yer alan ‘…Adına yetki belgesi düzenlenmediği halde gelir toplayanlara … bin Türk Lirası idarî para cezası verilir.’ hükmü gereğince *** *** hakkında 2019 yılı için geçerli olan 2.595,00 TL idarî para cezası uygulanması gerektiği değerlendirilmektedir.” denilerek dernek çalışanı hakkında idarî para cezası talep edilmiştir.
T.C. Ankara Valiliği İl Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlüğü tarafından **/**/2021 tarih *** sayılı ve “5253 sayılı Dernekler Kanunu’nun 32. maddesinin (d) bendinin üçüncü cümlesine muhalefet ederek dernek adına 2019 yılında yetki belgesi olmaksızın gelir topladığınız için şahsınıza 2.595,00 TL idari para cezası verilmesi Valilik Makamının **/**/2021 tarihli ve *** sayılı olurları ile uygun görülmüş olup ekte gönderilmiştir.” denilen yazı, dernek çalışanına tebliğ edilmiştir.
İtiraz ve Talep
Dernek çalışanı adına sulh ceza hakimliğine avukat tarafından vekaleten yapılan itirazda
“(…) görevlerin yerine getirilmesi içinse *** Derneği Yönetim Kurulu tarafından *** ***’a imza sirküleri ile yetki verilmiş ve *** *** tüm iş ve işlemlerde *** Derneği adına imza yetkilisi olarak sayılmıştır. (…) kanunun amacının, derneklerin gelir toplama faaliyeti esnasında herm derneğe bağış yapan ve aidat ödeyenlerin hem de derneğin kötü niyetli kişilerden korunması; derneğin, üyelerin ve bağış yapanların zarar görmesinin engellenmesi olduğu görülmektedir. Somut olaya bakıldığında ise *** Derneği Yönetim Kurulu’nun da kanuna uygun şekilde bir yönetim kurulu kararı aldığı, yoğun faaliyetleri bulunan derneğin amaçlarını gerçekleştirebilmek adına müvekkil *** ***’ı profesyonel çalışan olarak istihdam ettiği ve ekte sunulan imza sirküleri ile de bağış toplamak konusunda yetkilendirdiği görülmektedir. Kanun, yönetim kurulu tarafından yetkilendirilmemiş kişilerce gelir toplanması fiilinin cezalandırılmasını öngörmüş iken yönetim kurulunca açıkça yetkilendirilmiş olan müvekkilin idari para cezasına çarptırılması, kanunun amacına ve hukuka aykırıdır.”
denilerek idari para cezasının iptali talep edilmiştir.
Sonuç
T.C. Ankara 8. Sulh Ceza Hâkimliği, 2021/*** Değişik İş numaralı kararında “(…) 5253 sayılı Dernekler Kanununun 11. maddesinde ‘Dernek gelirlerinin toplanmasında kullanılacak yetki belgesine ilişkin hususlar yönetmelikte düzenlenir. Dernek gelirlerini toplayacak kişiler yönetim kurulu kararı ile belirlenir ve bunlar adına yetki belgesi düzenlenir’ hükmünün yer aldığı, aynı şekilde aynı kanunun 32. maddesinin d-3. cümlesinde ‘adına yetki belgesi düzenlenmediği halde gelir toplayanlar hakkında idari para cezası verilir’ hükümleri göz önüne alındığında düzenlenen idari yaptırım tutanağının yasaya uygun olduğu anlaşıldığından (…) Başvuru konusu Ankara Valiliği İl Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlüğünün **/**/2021 tarih ve *** sayılı idari yaptırım karar tutanağı ile düzenlenen 2.595,00 TL tutarlı idari para cezası hukuka uygun olduğundan 5326 Sayılı Kanunun 28/8-a maddesi gereğince başvurunun reddine” hükmetmiştir.