Vakıflar için
Mevzuata Uyum İlkeleri ©

CVILIS Türkiye, sivil toplum kuruluşları değerlendirmesini, European Criteria of Grant Management Capacity for Non-Governmentals (“EuroGMC”) ölçütlerini bire bir esas alan bir sistemle gerçekleştirmektedir. EuroGMC ilkeleri, Sivil Toplumda Kurumsal Yönetim ve Derecelendirme Derneği ile CVILIS’in ortak çalışması ile Türkiye koşullarına uyarlanmıştır ve sayfada ilan edilen içeriğin telifi, uyarlayıcı kuruluşların ortak fikri mülkiyetindedir.

1.1. Kurum senedinde usul, zaman ve türleri belirlenmiş olan toplantıları, senette işaret edilen çağrı ve toplanma usul, esas ve hususlarına uygun olarak, tam ve zamanında gerçekleştirir.

1.2. Kurum yerleşim yerinde yapılan değişiklikler on beş günlük yasal süre içerisinde ilgili bölge müdürlüğüne bildirilmiş olmalıdır.

1.3. Kurumun yönetim organlarında meydana gelen değişiklikler on beş günlük yasal süresi içerisinde ilgili bölge müdürlüğüne bildirilmiş olmalıdır.

1.4. Açılan ve kapatılan şube ve temsilciliklere ilişkin bilgiler, fiiliyat tarihinden itibaren bir aylık yasal süresi içerisinde ilgili bölge müdürlüğüne yazılı olarak bildirilmelidir.

1.5. Kurumun yurt dışında yerleşik kişilerden aldığı bağış ve yardımlara ilişkin bilgiler, bağış ya da yardımların alımını izleyen bir aylık yasal süresi içinde ilgili bölge müdürlüğüne bildirilmelidir.

1.6. Kurumun yurt dışındaki sivil toplum kuruluşlarına yaptığı bağış ve yardımlara ilişkin bilgiler, bağış ya da yardımların yapılmasını izleyen bir aylık yasal süresi içinde ilgili bölge müdürlüğüne bildirilmelidir.

1.7. Kurumun iktisap ettiği veya değiştirdiği taşınmazlarla ilgili bilgileri içeren bildirim, yıllık kurum beyannamesinde edinim şekli, tarihi, sicilden silinme tarihi, sicilden silinme gerekçesi gibi hususlarda tutarlılıkla ve tapu tescil tarihinden itibaren bir aylık yasal süresi içerisinde ilgili bölge müdürlüğüne beyan edilmelidir.

1.8. Kurum tarafından açılan, kapatılan veya ortak olunan iktisadi işletme veya şirketlere ilişkin keyfiyet bir aylık yasal süresi içerisinde ilgili bölge müdürlüğüne bildirilmelidir.

1.9. Kurumlar, kurumun vakıflar meclisinde temsil edilmesine ilişkin görevlendirilen vakıf temsilcisinin bilgilerini vakıflar meclisi üyeleri seçim gününden asgari bir ay önce ilgili bölge müdürlüğüne teslim etmelidir.

1.10. Kurumlar, iç denetim birimi ya da yeminli veya serbest muhasebeci mali müşavirlik yetkisini haiz bağımsız denetim birimi tarafından hazırlanan ilgili takvim yılına ilişkin iç denetim raporunu izleyen takvim yılının ilk altı ayı içerisinde tamamlamalıdır.

1.11. Kurumların iç denetim sonuçları ile beraber ait faaliyet raporları, bütçe ve bilançoları, mali tabloları ve bunların uygun araçlarla yayımlandığına dair belge ile varsa işletme ve iştiraklerinin mali tabloları, düzenleme tarihinden itibaren iki aylık yasal süresi içerisinde ilgili bölge müdürlüğüne bildirilmelidir.

1.12. İç denetimi gerçekleştiren denetim organı veya bağımsız denetim birimine ilişkin görevlendirme veya yetkinlik gösterir belgeler, iç denetim raporu ile birlikte ilgili bölge müdürlüğüne iletilmelidir.

2.1. Senedinde gösterilen amaç ve bu amacı gerçekleştirmek üzere sürdürüleceği belirtilen çalışma konuları dışında faaliyette bulunmamış olmalıdır.

2.2. Anayasa ve kanunlarla açıkça yasaklanan amaçları veya konusu suç teşkil eden fiilleri gerçekleştirmek amacıyla faaliyette bulunmamış olmalıdır.

2.3. Cumhuriyetin Anayasa ile belirlenen niteliklerine ve Anayasanın temel ilkelerine, hukuka, ahlâka, millî birliğe ve millî menfaatlere aykırı veya belli bir ırk ya da cemaat mensuplarını desteklemek amacıyla faaliyette bulunulmamış olmalıdır.

2.4. Kurum yönetim organlarında görev alanların çoğunluğunun, Türkiye’de yerleşik bulunması gerekir.

2.5. Kurumda hırsızlık, nitelikli hırsızlık, yağma, nitelikli yağma, dolandırıcılık, nitelikli dolandırıcılık, zimmet, rüşvet, sahtecilik, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, güveni kötüye kullanma, kaçakçılık suçları ile devletin güvenliğine karşı işlenen suçların birinden mahkûm olanlar yönetici olmamalıdır.

2.6. Kurumun mal ve gelirleri amaçlarına uygun olarak kullanılmalıdır.

2.7. Kurum yöneticileri ağır ihmal ve kasıtlı fiilleriyle kurumu zarara uğratmamalıdır.

2.8. Kurum yöneticileri denetim makamınca tespit edilen noksanlık ve yanlışlıkları verilen süre içerisinde tamamlamalı, düzeltmeli ve aykırı işlemlere devamdan kaçınmalıdır.

2.9. Kurum yönetiminde medeni hakları kullanma ehliyetini kaybeden veya görevini sürekli olarak yapmasına engel teşkil edecek hastalığa veya maluliyete yakalananlar görev almamalıdır.

2.10. Kurum yöneticisi tarafından her takvim yılının ilk altı ayı içinde bir önceki yıla ilişkin kurum beyannamesi mülki idare amirliğine verilmelidir.

2.11. Yıllık kurum beyannameleri gerçeği yansıtmalı, kurum kayıtlarıyla karşılaştırıldığında herhangi bir tutarsızlık bulunmamalıdır.

2.12. Kurumun ticari faaliyeti varsa bu faaliyetle ilgili Kurumlar Vergisi Kanunu hükümleri gereğince kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis ettirilmiş olmalıdır.

2.13. Kurumda ve varsa kurum lokalinde, iktisadi işletmesinde veya diğer tesislerinde (yurt, kreş, pansiyon vb.) ücretli olarak çalıştırdığı personeline ait prim ve vergiler ilgili kurumlara yatırılmış olmalıdır.

2.14. Kurum iktisadi işletmesinin iş ve işlemleri ilgili mevzuat çerçevesinde yürütülmelidir.

2.15. Şirketler dahil iktisadî işletmelerden elde edilen gelirler kurumun amacından başka bir amaca tahsis edilmemelidir. Kurucuların çoğunluğu yabancı uyruklu olan vakıfların kurduğu yahut paylarının yarıdan fazlasına bu nevi vakıfların sahip olduğu şirketlerin mal edinmeleri hakkında aynı vakıfların mal edinmelerini düzenleyen hükümlere uyulmalıdır.

2.16. Kuşkuya yer bırakmayacak şekilde bağış niteliği taşıyan işlemler dışında elde edilen, kurumun fiziki ya da internet adresinden ayrılarak gerçekleştirilen veya icaba davet iradesi kurum ya da temsilcileri tarafından ortaya konmakla birlikte ticari gelir niteliği dışında kalan her nevi gelirler, yardım toplama mevzuatına tabiidir. Bunların tahsili için yardım toplama izni alınmış olunmalıdır.

2.17. Makbuzla, belirli yerlere kutu koymak veya bilgileri otomatik ya da elektronik olarak işleme tâbi tutmuş sistemler kullanmak suretiyle, bankalarda hesap açtırarak, yardım pulu çıkararak yardım toplama şekillerinde yardım toplama faaliyetine ilişkin giderler, kurumun yıllık brüt gelirinin yüzde onunu; eşya piyangosu düzenleyerek, kültürel gösteriler tertipleyerek, sergiler açarak, spor gösterileri, gezi ve eğlenceler düzenleyerek yardım toplama şekillerinde ise yardım toplama faaliyetine ilişkin giderler, kurumun yıllık brüt gelirinin yüzde kırkını geçmemelidir.

2.18. Organlarda görev alanların kesişimi bulunmamalıdır.

2.19. Kurumun ücretli çalışanları yönetim organı kararı ile göreve başlatılmalı ve gerektiğinde görevlerine aynı usulle son verilmelidir.

2.20. Kurumun, yıllık teminat limiti son (tamamlanmış) hesap dönemindeki toplam bütçenin asgari yüzde yetmişi oranında belirlenmiş yönetici sorumluluk sigortası bulunmalıdır.

2.21. Kurum senedi ile varsa kurumun yetkili organı tarafından çıkarılan yönetmelik ve benzeri alt düzenleyici işlemlerde yer alan diğer hükümlere uyulmuş olmalıdır.

2.22. Kurumun, aklama suçunun düzenlendiği 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 282. maddesine, 6415 sayılı Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanun’a ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu’na aykırı faaliyetleri bulunmamalıdır.

3.1. Karar defterine yönetim organının kararları, karar alma usullerine uygun olarak alınmalı ve tarih ile numara sırasına göre yazılmış olmalıdır.

3.2. Kurum, bağış makbuzu, ayni bağış makbuzu, gider makbuzu ve tahsilat makbuzu ciltlerinin teslim ve takibini makbuz kayıt defterine işleyerek izlemelidir.

3.3. İşletme hesabı defterine kurum adına alınan gelirler ve yapılan giderler açık ve düzenli olarak işlenmiş olmalıdır. Bilanço esasına göre hesap tutan kurumlar için yevmiye ve envanter defterleri ve büyük defterin tutulma usulü ile kayıt şekli Vergi Usul Kanunu ile bu Kanunun Hazine ve Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye istinaden yayımlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleri esaslarına göre yapılmış olmalıdır.

3.4. Tutulması zorunlu olan defterler, kullanmaya başlamadan önce notere onaylatılmış olmalıdır.

3.5. Tutulması zorunlu olan defter, belge ve bunlarla ilgili dosyalar düzenli olarak tutulmuş ve muhafaza edilmiş olmalıdır.

3.6. Defter ve belgelerin okunamayacak hale gelmesi veya kaybolması halinde, öğrenme tarihinden itibaren on beş gün içinde kurum merkezinin bulunduğu yerin yetkili mahkemesine başvurularak zayi belgesi alınmış olmalıdır.

3.7. Harcama belgeleri fatura, perakende satış fişi, serbest meslek makbuzu, gider pusulası ve gider makbuzu ile yapılmış olmalıdır.

3.8. Kurum, nakdi bağış tahsilatı için bağış makbuzu düzenlemeli ve bağışı yapana teslim etmelidir.

3.9. Kuruma kişi, kurum veya kuruluşlar tarafından yapılan bedelsiz mal ve hizmet teslimleri için bağışlananın rayiç ederi rakamını içeren ayni bağış makbuzu düzenlenmiş olmalıdır.

3.10. Kurum, bağış gelirleri dışında kalan diğer gelirler için tahsilat makbuzu düzenlemelidir.

3.11. Kurum tarafından kullanılan makbuz ve harcama belgeleri; özel kanunlarında belirtilen süreler saklı kalmak üzere, düzenli olarak beş yıl süreyle saklanmış olmalıdır.

3.12. İşletme hesabına göre defter tutuluyorsa yılsonlarında İşletme Hesabı Tablosu düzenlenerek bu tablo İşletme Hesabı Defterine; bilanço esasına göre defter tutuluyorsa Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği esaslarını dikkate alınarak bilanço ve gelir tablosu düzenlenip basılmış olmalıdır.

3.13. Kurumun gelir ve gider kayıtlarına ve bunlara ilişkin belgelere göre; dönem içindeki gelir ve giderler, önceki dönemden devir, banka, kasa, varsa borç ve alacak ve benzeri ile ilgili hesaplar arasında mutabakat olmalıdır.

3.14. Düzenlilik arz eden kongre, sempozyum, kermes, yemek, pazar, stant, el işi ve benzeri sunumlardan elde edilen gelirler bağış olarak tahsil edilmemeli ve arızi gelir ya da iktisadi işletme geliri olarak kaydedilmelidir.

3.15. Kurum varlıklarını, ekonomik kural ve riskleri gözetmek suretiyle değerlendirmeli, nakitlerini Türkiye’de kurulu bankalara yatırmalıdır.

3.16. Kurum tarafından bastırılan bağış, gider ve tahsilat makbuzları ciltleri usulüne uygun olarak bastırılmış olmalıdır.

3.17. Matbaadan teslim alınma sırasında bağış makbuzları, cilt seri ve sıra numarası ile başka herhangi bir yerinde hatası bulunup bulunmadığı yönetim organı tarafından kontrol edilerek bir tutanakla teslim alınmış olmalıdır.

3.18. Bağış makbuzlarının özgün nüshalarına erişim yetkisi, eski ve yeni sorumlular arasında bir tutanak ile devir teslim yapılmış olmalıdır.

3.19. Bağış makbuzları, yönetim organı veya verilen tahsilat yetkisi noter onaylı belgelerle tevsik edilebilen kişilerce düzenlenmiş olmalıdır.

3.20. Kurum adına gelir tahsil etmeye yetkili olan kişiler, tahsil ettikleri paraları otuz gün içinde kurumun banka hesabına yatırmış olmalıdır.

3.21. Bağış makbuzları, bağışçının adı, soyadı, T.C. kimlik numarası; bağışçı tüzel kişi ise vergi kimlik numarası, bağış tutarı, parayı tahsil edenin adı soyadı ve imzasını içermelidir.

3.22. Kurumun yurt dışından aldığı nakdi yardımlar, bankalar aracılığıyla alınmış olmalıdır. İlgili hesap döneminde yurt dışından yardım alınmamış olması halinde durum faaliyet raporu, internet sitesi ve benzeri aydınlatma mecraları üzerinden üyelere duyurulmalıdır.

3.23. Kurum yönetim organında görev alanlar, 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu’nun 6 ve 7. maddeleri ile Mal Bildiriminde Bulunulması Hakkında Yönetmeliğin 9 ve 11. maddelerinde belirtilen sürelerde mal bildiriminde bulunmuş olmalıdır.

3.24. Kurum senedinde belirtilen borçlanma usulleri ile ilgili hükümlere uyulmuş olmalıdır.