Merkezi Ankara’da bulunan ve kamu yararına çalışan bir derneğin gelirleri, derneği temsil yetkisini haiz kişi tarafından tahsil edilmekle birlikte alındı belgeleri temsil yetkilisi ve yönetim kurulu üyesi olmayan dernek işçisi tarafından çift imza altına alınmaktadır.
İdari İşlem
T.C. İçişleri Bakanlığı tarafından dernekte yapılan rutin denetim sonucunda hazırlanan denetim raporunda “Denetçiliğimiz tarafından derneğin alındı belgeleri üzerinde yapılan incelemede; dernek adına gelir toplama yetkisini haiz olmadığı halde *** ***’ın gelir topladığı tespit edilmiş olup uygulama geneldir. (…) 5253 sayılı Dernekler Kanunu’nun ‘Gelir ve Giderlerde Usul ile Dernek Defterleri’ başlıklı 11. maddesinde ‘…Dernek gelirlerinin toplanmasında kullanılacak alındı belgeleri yönetim kurulu kararı ile bastırılır. … Dernek gelirlerini toplayacak kişiler yönetim kurulu kararıyla belirlenir ve bunlar adına yetki belgesi düzenlenir…’ hükmü bulunmaktadır. Dernekler Yönetmeliği’nin ‘Yetki Belgesi’ başlıklı 46. maddesi ‘Yönetim kurulu asıl üyeleri hariç, dernek adına gelir tahsil edecek kişi veya kişiler, yetki süresi de belirtilmek suretiyle, yönetim kurulu kararı ile tespit edilir.’ hükmünü amirdir. (…) 5253 sayılı Dernekler Kanunu’nun 32/d maddesinde yer alan ‘…Adına yetki belgesi düzenlenmediği halde gelir toplayanlara … bin Türk Lirası idarî para cezası verilir.’ hükmü gereğince *** *** hakkında 2020 yılı için geçerli olan 3.180,00 TL idarî para cezası uygulanması gerektiği değerlendirilmektedir.” denilerek dernek çalışanı hakkında idarî para cezası talep edilmiştir.
T.C. Ankara Valiliği İl Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlüğü tarafından **/**/2021 tarih *** sayılı ve “5253 sayılı Dernekler Kanunu’nun 32. maddesinin (d) bendinin üçüncü cümlesine muhalefet ederek dernek adına 2020 yılında yetki belgesi olmaksızın gelir topladığınız için şahsınıza 3.180,00 TL idari para cezası verilmesi Valilik Makamının **/**/2021 tarihli ve *** sayılı olurları ile uygun görülmüş olup ekte gönderilmiştir.” denilen yazı, dernek işçisine tebliğ edilmiştir.
İtiraz ve Talep
Dernek işçisi tarafından yapılan itirazda
“(…) Yukarıda açıklanan nedenler ve ekte sunduğum deliller göstermektedir ki dernek gelirleri tarafımca değil, genel sekreter *** *** tarafından toplanmaktadır. Şahsımın adı geçen dernekte görevi genel sekreterin asistanlığıdır. Bu görev kapsamında da genel sekreter tarafından verilen işleri yapmakta, genel sekreterin yetkilisi olduğu iş ve işlemlerin dosyalama ve raporlama işlemlerini yürütmekteyim. Yukarıda da açıklandığı gibi dernek gelirleri bizzat genel sekreter tarafından toplanmakta olup tarafımca yapılan iş ise genel sekreter tarafından düzenlenen alındı belgelerini genel sekreterden teslim alarak dosyalarına yerleştirmekten ibarettir. Bu işi yaparken de genel sekreter tarafından tarafıma teslim edilen alındı belgelerini teslim aldığımı göstermek amacı ile tarafımca paraflanmakta ve dosyalarına konulmaktadır. (…)”
denilerek idari para cezasının iptali talep edilmiştir.
Sonuç
T.C. Ankara 3. Sulh Ceza Hâkimliği, 2021/*** Değişik İş numaralı kararında “5253 sayılı Dernekler Kanununun 11. Maddesinde dernek gelirlerini toplayacak kişilerin yönetim kurulu kararı ile belirleneceği ve belirlenmesinden sonra bunlar adına yetki belgesinin düzenlenmesi gerektiği belirtilmiştir. Dernekler Yönetmeliği’nin 46. maddesinde ise yönetim kurulu asıl üyelerinin yönetim kurulu kararı olmadan dernek adına gelir tahsil edebileceği; bunlar dışındaki dernek üyesi olan veya dernek üyesi olmayan şahısların derneğe gelir olarak kaydedilecek alındı makbuzlarını kesebilmesi için yönetim kurulu kararı ile görevlendirilmiş ve hakkında yetki belgesinin düzenlenmiş olması gerektiği belirtilmiştir. Somut dosyada dernek adına makbuz kesen muteriz hakkında 5253 sayılı Dernekler Kanunu’nun 32/d maddesini ihlal etmesi nedeniyle idari para cezası verildiği, yukarıda açıklandığı üzere muterizin yönetim kurulu üyelerinden olmadığı gibi dernek adına yetki belgesi olmadan gelir topladığının tespit edildiği, bu hususun aksinin muteriz tarafından belgelendirilmediği anlaşılmakla itirazın reddine” hükmetmiştir.